Σύντομο Ιστορικό της Μονής

ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ

ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΤΑΥΡΟΠΗΓΙΑΚΗΣ ΜΟΝΗΣ

ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΒΑΣΣΩΝ ΚΑΡΠΑΘΟΥ

 

 

Ἡ Ἱερά Πατριαρχική καί Σταυροπηγιακή Μονή Ἁγίου Γεωργίου Βασσῶν βρίσκεται  πολύ κοντά στά χωριά Ἀπέρι, Ὄθος, Βωλάδα καί Πυλές. Εἶναι κτισμένη σέ μιά κοιλάδα γεμάτη δέντρα (βῆσσα=κοιλάδα) ἀπ’ὅπου πῆρε μᾶλλον καί τ΄ὄνομά της.

 

Ἡ Μονή εἶναι Πατριαρχική καί Σταυροπηγιακή καί ὑπάγεται ἀπευθείας στό Οἰκουμενικό μας Πατριαρχεῖο.

 

Οἱ πρῶτες πληροφορίες πού σώζονται γιά τήν ἱστορία τῆς Μονῆς ἀνάγονται στήν ἐποχή τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη Κυρίλλου Λουκάρεως (1572-1638), τοῦ Πατριάρχη πού ἀγάπησε πολύ καί προώθησε τά ἑλληνικά γράμματα.

 

Τά προνόμια τῆς Μονῆς ἀνανεώθηκαν μέ σιγίλλια ἀπό τούς Οἰκουμενικούς Πατριάρχες Κοσμᾶ (1714), Κωνσταντίνο (1832) καί Δημήτριο (1983).

 

Ἀπό τά παλαιά κτίσματα τῆς Μονῆς σώζεται μόνο τό Καθολικό. Εἶναι Ναός βυζαντινός, σταυροειδής μέ τροῦλλο. Ἀναγέρθηκε τόν Ὀκτώβριο τοῦ 1857 ἀπό τόν τότε Ἡγούμενο Νεκτάριο τόν Νισύριο, μέ δική του δαπάνη καί ἀρχιτέκτονα τόν Ἐμμανουήλ Δ. Μηνᾶ, ἀπό τίς Πυλές, ὅπως ἀναφέρεται στήν κτητορική ἐπιγραφή πού σώζεται στό ἀνώφλι τῆς εἰσόδου τοῦ Καθολικοῦ.

 

Ἐπί Μητροπολίτου Καρπάθου καί Κάσου Ἀποστόλου (1950-1974) ἁγιογραφήθηκε ὁ τροῦλλος καί τό ἱερό βῆμα, ὑπερυψώθηκε τό ἱερό καί καλύφθηκε τό βοτσαλωτό μωσαϊκό μέ πλακάκια.

 

Σώζονται δυό μεγάλες εἰκόνες, πιθανότατα τῶν παλαιοτέρων τέμπλων: μία τῆς Παναγίας ἐνθρόνου βρεφοκρατοῦσας καί τοῦ Ἁγίου Γεωργίου καβαλάρη, μέ εἰκόνες τριγύρω ἀπό τό μαρτύριο τοῦ Ἁγίου. Σώζονται ἀκόμη κι ἄλλες δυό μικρές εἰκόνες τοῦ Ἁγίου Γεωργίου, μία στό προσκυνητάρι τοῦ Καθολικοῦ καί ἄλλη μία μέ ἀσημένιο ἔνδυμα.

 

Γύρω ἀπό τό Καθολικό καί σέ σχῆμα Π ὑπῆρχαν τά κελλιά τῶν Μοναχῶν καί διάφοροι βοηθητικά κτίρια, πού δέ σώζονται σήμερα. Ὑπῆρχαν ἀκόμη καί κελλιά γιά τούς προσκυνητές ἀπό τά γύρω χωριά, πού ἔμεναν ἐκεῖ τίς μέρες τῆς πανηγύρεως τῆς Μονῆς, ὁ ξενώνας, τό ἐλαιοτριβεῖο, ὁ σταῦλος καί οἱ ἀποθῆκες. Τό 1953 γκρεμίστηκαν ὅσα εἶχαν ἀπομείνει καί κτίσθηκε κτίριο, ὅπου λειτουργοῦσε ὀρφανοτροφεῖο καί γηροκομεῖο.

 

Πίσω ἀπό τό ἱερό τοῦ Καθολικοῦ βρίσκεται καλλιμάρμαρος τάφος μέ τά ὀστά τῶν ἀοιδίμων Μητροπολιτῶν Καρπάθου καί Κάσου Εὐγενίου Μαστοράκη (1908-1912) καί Γερμανοῦ (1912-1940).

 

Ἡ Μονή γίνεται διαχρονικά ἕνας τόπος ὅπου ἀνθίζει ἡ Ὀρθοδοξία, ἡ λατρεία τοῦ Θεοῦ, ἡ ἄσκηση, ἡ ἀρετή, ἡ ἐν Χριστῷ ζωή, ἀλλά καί καρποφοροῦν τά γράμματα, ἡ ἐκπαίδευση, οἱ τέχνες, ἡ κοινωνική προσφορά.

 

Κατά τούς χρόνους τῆς δουλείας ἡ Μονή ὑπῆρξε πνευματικός φάρος τοῦ Γένους. Ἡ οἰκονομική της εὐμάρεια ἔδωσε τή δυνατότητα στή Μονή νά εὐεργετήσει τήν Κάρπαθο καί τήν Κάσο μέ πληθώρα κοινωφελῶν ἔργων,  μέ τήν οἰκονομική στήριξη ἐκπαιδευτηρίων, μέ τήν παροχή διδακτικοῦ ἔργου ἀπό μοναχούς – δασκάλους σέ διάφορα σχολεῖα τῆς Ἐπαρχίας, τό σημαντικότερο τῶν ὁποίων εἶναι ἡ λειτουργία μέσα στή Μονή τῆς «πρώτης Σχολῆς» (1806), ὅπου μαθήτευσαν φιλομαθεῖς νέοι ἀπ’ὅλα τά χωριά τῶν δύο νησιῶν μας.

 

Οἱ μαθητές φιλοξενοῦνταν γιά τρία χρόνια στά κελλιά τῆς Μονῆς καί προσφωνοῦνταν «Διάκοι». Οἱ ἀπόφοιτοι αὐτῆς τῆς Σχολῆς διακρίνονταν γιά τή μόρφωσή τους, διηύθυναν τά κοινά, εἶχαν μεγάλη ἐπιρροή σέ κοινωνικά καί διοικητικά θέματα, γίνονταν μετέπειτα δάσκαλοι καί ἱερεῖς, προύχοντες, προεστοί καί δημογέροντες.

 

Ἀπό τό 1832 -1976 οἱ ἑκάστοτε Μητροπολίτες Καρπάθου (Μεθόδιος, Νικηφόρος, Ἰγνάτιος, Γεράσιμος, Νεῖλος, Σωφρόνιος, Ἀγαθάγγελος, Εὐγένιος καί Γερμανός), ὡς ἐκπρόσωποι τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας, φροντίζουν τή Μονή, δείχνουν ἐνδιαφέρον γιά τήν ἀνάπτυξη, ὀργάνωση καί ἀξιοποίηση τῆς Μονῆς.

 

Κατά τήν ἀρχιερατεία τοῦ Μητροπολίτη Ἀποστόλου  (1950-1974)  ἀναγείρονται στή Μονή Εὐαγῆ ἱδρύματα (Ὀρφανοτροφεῖο –Γηροκομεῖο –στέγη ἀπόρου γυμνασιόπαιδος κ.ἄ), πραγματοποιοῦνται  στούς χώρους τῆς Μονῆς συγκεντρώσεις κατηχητικῶν Σχολείων καί Χριστιανικῶν Ὁμίλων καί πληθώρα ἄλλων ἐκδηλώσεων.

 

Τό 1974 τή διοίκηση καί διαχείριση τῆς Μονῆς ἀναλαμβάνει ὁ νέος Μητροπολίτης Καρπάθου καί Κάσου Γεώργιος.

 

Ἐπί Μητροπολίτου Καρπάθου καί Κάσου Νεκταρίου στή Μονή λειτουργεῖ μέσο τριτάξιο ἐκκλησιαστικό Γυμνάσιο (1981-1983).

 

Τό 1983 ἀρχίζει μιά νέα περίοδος ἀναζωογόνησης τῆς Μονῆς. Ἕνας νέος φάρος ἐλπίδας ἀνάβει στήν Κάρπαθο!  Ὡς νέος Μητροπολίτης Καρπάθου καί Κάσου ἐκλέγεται ὁ κ. Ἀμβρόσιος Λαυριώτης -Παναγιωτίδης, ὁρίζεται Πατριαρχικός Ἔξαρχος τῆς Μονῆς ἀπό τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη Δημήτριο, ἀξιοποιεῖ τήν περιουσία της, συντηρεῖ τό Καθολικό καί τά σωζόμενα κτήρια, φυτεύει δέντρα, φροντίζει τήν ἀνανέωση τῶν προνομίων τῆς Μονῆς, βάζει τά θεμέλια γιά νά ζωντανέψει καί πάλι ἡ Μονή.

 

Τό 1985 κείρει Μοναχό (μετά ἀπό 75 χρόνια ἀπό τό θάνατο τοῦ τελευταίου Μοναχοῦ καί Ἡγουμένου Νεκταρίου) τόν Ἀρχιμανδρίτη Ναθαναήλ Διακοπαναγιώτη, τόν Κῶο, στόν ὁποῖο καί ἀναθέτει τήν ἐπίβλεψη τῆς Μονῆς.  Ὁ π.Ναθαναήλ προέβη σέ ἀνακαίνιση ἐκ βάθρων τοῦ Καθολικοῦ, ἀποκατέστησε τό ἱερό Βῆμα στήν ἀρχική του θέση, ἀπεκάλυψε τό βοτσαλωτό δάπεδο, πού εἶχε καλυφθεῖ μέ πλακάκια, στερέωσε τήν τοιχοποιία, κατασκεύασε νέο τέμπλο, καλλώπισε τούς περιβάλλοντες χώρους, ἔκτισε τό κτίριο τοῦ Ἀρσανᾶ τῆς Μονῆς στή θέση Σικέλαος τῶν Πυλῶν,  ἑτοίμασε κονάκι τῆς Μονῆς στήν πόλη τῆς Καρπάθου, σέ διαμέρισμα πού παραχώρησε εὐγενικά καί δωρεάν ὁ Δικηγόρος κ.Μηνάς Οἰκονομίδης, στή μνήμη τοῦ πατέρα του Σοφοκλῆ, θεμελίωσε καί ἀνήγειρε τή νέα Τράπεζα – αἴθουσα ἐκδηλώσεων τῆς Μονῆς.

 

Καθιέρωσε τίς ἑβδομαδιαῖες Παρακλήσεις καί τήν κατά τακτά διαστήματα τέλεση τῆς Θείας Λειτουργίας, δέχεται ἐπισκέψεις Σχολείων καί ὁμάδων προσκυνητῶν, κάνει λειτουργική καί ζωντανή τή Μονή, ἡ ὁποία γίνεται καί πάλι λιμάνι σωτηρίας καί καταφύγιο ψυχῶν.

 

Στίς 5 Νοεμβρίου 2003 ὁ Παναγιώτατος Οἰκουμενικός Πατριάρχης κ. κ. Βαρθολομαῖος καί ἡ περί Αὐτόν ἡ Ἁγία καί Ἱερά Σύνοδος ἀποκαθιστᾶ καί διορίζει ὡς Κανονικόν Ἡγούμενον τόν Ἀρχιμανδρίτη Ναθαναήλ Διακοπαναγιώτη, ὁ ὁποῖος καί στίς 7 Φεβρουαρίου 2005 ἐνθρονίζεται ἀπό τόν Σεβ. Καρπάθου κ.Ἀμβρόσιο, ἐνῶ συνεχίζει τό ἀνακαινιστικό του ἔργο, μέχρι τίς 23 Φεβρουαρίου 2009, ὁπότε καί ἐκλέγεται Μητροπολίτης Κώου καί Νισύρου.

 

Τή διαχείριση τῆς Μονῆς ἀναλαμβάνει προσωρινῶς ὁ Ἀρχιμ.Καλλίνικος Μαυρολέων, ὁ ὁποῖος καί στίς 16 Ἰανουαρίου 2010, μέ Πατριαρχική καί Συνοδική Ἀπόφαση διορίζεται καί στίς 30 Μαΐου 2010 ἐνθρονίζεται ἀπό τόν Σεβ. Καρπάθου κ.Ἀμβρόσιο ὡς νέος κανονικός Ἡγούμενος.

 

Ἀρχιμ. Καλλίνικος Μαυρολέων

 

SHORT RECORD OF THE HOLY PATRIARCHAL AND STAUROPEGIC MONASTERY OF SAINT GEORGE OF VASSES IN KARPATHOS

 

The Holy Patriarchal and Stauropegic Monastery of Saint George of Vasses is located very close to the villages of Aperi, Othos, Volada and Pyles. It’s situated in a valley full of trees (Vassa= valley) from where it probably took its name.

 

The Monastery is Patriarchal and Stauropegic and is subordinated directly to our Ecumenical Patriarchate.

 

The first information about the history of the Monastery is coming from the time of the Ecumenical Patriarch Kirillos Loukaris (1572-1638) the Patriarch who particularly loved and promoted the greek letters.

 

The privileges of the Monastery were renewed officially from the Ecumenical Patriarchs Kosmas (1714) Konstantinos (1832) and Demetrius(1983).

 

Only the Katholikon is saved from the old buildings of the monastery. It’s a byzantine cross-in-square church. It was built in October 1857 by the abbot Nektarios the Nisyrian in his own expense and the architect  Emmanuel D. Minas, from Pyles, as it’s mentioned in the founder’s inscription which is saved on the breastsummer of the entrance of the Katholikon.

 

When Apostolos was the metropolitan of Karpathos and Kasos (1950-1974) the dome and the holy step were painted, the sanctum was stilted and the pebblish mosaic was covered with tiles.

 

Two big icons have been saved probably belonging to the previous sanctuary screens: one  of Holy Mary the Vrefokratousa and one of Saint George the Rider, surrounded by other icons from the saint’s martyrdom. Two other small icons of Saint George have been saved, one at the predieu of the Katholikon and the other in silver lining.

 

Around the Katholikon, in Π shape there were the monks’ kellia and various outbuildings, which haven’t been saved. There were also kellia for the pilgrims from the surrounding villages, who were staying there during the days of the Monastery’s feast, a guest house, an oil-press, a barn and  warehouses. In 1953, all the remaining buildings were broken down and a new building was built which housed an orphanage and an old people’s home.

Behind the sanctuary of the Katholikon, there is an impressive marble grave with the bones of the unforgettable Metropolites of Karpathos and Kasos Eugene Mastorakis (1908-1912) and Germanos (1912-1940).

 

The Monastery becomes through the years a place where Orthodoxy, God’s worship, ascesis, virtue and living in Christ flourish. Also the republic of letters, education, arts and social welfare were flourishing too.

 

During the slavery the monastery was a spiritual lighthouse for the greek people. Its financial prosperity enabled it, to benefit Karpathos and Kasos with numerous public welfare works. Various schools in the province were staffed with monks-teachers and were financially supported by it. The most important school was inside the monastery (1806) where many studious young people from our two islands studied.

 

The students were accommodated for 3 years in the kellia of the monastery and were called  ‘Diaki’. The graduates of this school were eminent for their education, participated in public affairs, had a big influence in social and administrative issues, became teachers and priests, notables and elders.

 

From 1832-1976 all the Metropolites of Karpathos (Methodios, Nikiforos, Ignatios, Gerasimos, Nilos, Sofronios, Agathagellos, Eugenios and Germanos) as representatives of the Big Church of Christ, take care of the Monastery, show interest in its development, organization and exploitation.

 

During Metropolite Apostolos’ prelacy (1950-1974) charitable institutions are built in the Monastery (Orphanage, home for the old, institution for the poor young students etc). Also the Monastery became a meeting place for Sunday schools and Christian societies.

 

 In 1974 the new Metropolite of Karpathos and Kasos George takes over the administration of the monastery.

 

 While Nektarios is the Metropolite of Karpathos and Kasos, a 3-year class church highschool  operates in the Monastery.

 

 In 1983 a new period of rejuvenation of the Monastery starts. A new lighthouse of hope lights up Karpathos. Mr Amvrosios Lavriotis-Panagiotidis is elected a new metropolite of Karpathos and Kasos. He is also appointed as Patriarchal exarchos of the monastery by the ecumenical patriarch Dimitrios, he exploits its fortune, he repairs the Katholikon and the saved buildings, plants trees, cares for the renewal of the benefits of the monastery, places the keystone of the monastery’s revival again.

 

In 1985 he did the tonsure(after 75 years from the death of the last monk and abbot Nektarios) of the archimandrite Nathanael Diakopanagiotis, from Kos to whom he assigns the supervision of the monastery. Father Nathanael radically renovated the Katholikon, renovated the sanctuary in its initial state, uncovered the pebblish floor, which was covered with tiles, fixed the masonry, made a new iconostasi, made the surrounding area more beautiful, built the arsanas building in Sikelaos, a location of Pyles, prepared the monastery’s ‘konaki’ in the town of  Karpathos , in a flat which was kindly given for free by the lawyer Mr Minas Ikonomidis, in memory of his father Sophokles, founded and built the new Trapeza- reception hall of the monastery.

 

 He established the weekly Paraklisis and the Orthodox liturgy on a regular basis, hosts Schools and groups of pilgrims, makes the monastery liturgical and full of life and the monastery becomes  a harbour of  salvation and shelter for souls again.

 

On 5 November 2003 the Ecumenical Patriarch Mr.Mr. Bartholomew and the Holy Synod appoints the Archimandrite Nathanael Diakopanagiotis  a Regular Abbot. He is installed by the Most Reverend of Karpathos Mr. Amvrosios on 7 February 2005, while he continues his renovation work until 23 February 2009, when he’s elected Metropolite of Kos and Nisyros.

 

The administration of the monastery is temporarily taken over by Archimandrite Kallinikos Mavroleon, who on 16 January 2010, with Patriarchal and Synodic decision is appointed and on 30 May 2010 is installed by the Most Reverend of Karpathos and Kasos, Mr Amvrosios as the new regular abbot.

 

 

Archimandrite Kallinikos Mavroleon

                                                                         Abbot